Meer duidelijkheid over schijnzelfstandigheid: handleiding ‘zzp ja of nee’ uitgebreid
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft opnieuw een update gepubliceerd van de handleiding ‘zzp ja of nee’. Deze handleiding helpt opdrachtgevers en zelfstandigen bij het inschatten of er sprake is van echte zelfstandigheid of schijnzelfstandigheid. Met de toevoeging van een casus over particuliere beveiliging bevat het document inmiddels elf voorbeelden.
Daarnaast verscheen er een uitgebreidere set praktijkvoorbeelden, waarin nu ook een cateraar als casus is opgenomen. Hierin worden alle criteria uit het Deliveroo-arrest toegepast, wat de voorbeelden meer diepgang geeft. Toch benadrukt SZW dat de uiteindelijke kwalificatie altijd afhangt van de specifieke feiten en omstandigheden.
Waarom dit belangrijk is voor jou
De controle op schijnzelfstandigheid zorgt voor onzekerheid bij zowel opdrachtgevers als freelancers. Uit de Freelance Markt Index blijkt dat bijna de helft van de opdrachtgevers wetgeving als belangrijkste rem op meer opdrachten ziet. Tegelijk geeft 66% aan redelijk tot zeer zeker te zijn dat ze aan de regels voldoen. De nieuwe casussen bieden praktische handvatten om risico’s beter in te schatten en discussies met de Belastingdienst te voorkomen.
Wat moet je doen?
- Check de handleiding: Bekijk of er een casus is die lijkt op jouw situatie of die van je opdrachtnemers. Dit kan direct duidelijkheid scheppen.
- Gebruik een overeenkomst van opdracht: Steeds meer opdrachtgevers kiezen hiervoor om risico’s te beperken.
- Leg afspraken zorgvuldig vast: Benoem duidelijk de zelfstandigheid in de opdrachtomschrijving en stel een einddatum vast.
- Wees alert bij langdurige samenwerkingen: Opdrachten van een jaar of langer kunnen kritisch bekeken worden, tenzij de zelfstandigheid voldoende wordt onderbouwd.
Advies van De Zaak: Voor ondernemers die met zzp’ers werken is het heel belangrijk om nu je contracten en werkafspraken door te lichten. Gebruik de nieuwe casussen om je eigen situatie te spiegelen en bespreek twijfelgevallen met een jurist of fiscalist. Dit verkleint niet alleen het risico op naheffingen, maar zorgt ook voor meer vertrouwen bij je opdrachtgever of opdrachtnemer.
Let op bij bedrijfsopvolging: BOR werkt niet bij tweede trap schenking
De Belastingdienst heeft via de Kennisgroep Successiewet duidelijkheid gegeven over de toepassing van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) bij een tweetrapsschenking. Dit raakt met name familiebedrijven die de onderneming willen doorgeven aan de volgende generatie, maar daarbij werken met constructies waarin meerdere begiftigden opvolgend eigenaar worden.
Wat speelde er?
In de casus schonk een vader zijn onderneming aan zijn zoon, maar nam in de akte een zogeheten tweetrapsbepaling op. Dat houdt in dat de onderneming bij overlijden van de zoon automatisch zou overgaan op de kleindochter. De zoon vroeg bij de eerste overdracht toepassing van de BOR aan en zette het bedrijf voort. De vraag was: kan de kleindochter, die de onderneming later verkrijgt door het vervullen van de opschortende voorwaarde, ook gebruikmaken van de BOR?
De antwoorden van de Belastingdienst
- Bezitseis niet vervuld: De BOR vereist dat de schenker het ondernemingsvermogen minimaal vijf jaar bezit. Bij de tweede trap (overdracht aan de kleindochter) is dat onmogelijk, omdat de oorspronkelijke schenker (opa) de onderneming dan al niet meer bezit. Daarom kan de BOR in dit stadium volgens de wet niet worden toegepast.
- Voortzettingseis wél vervuld: Als de zoon de onderneming netjes heeft voortgezet, wordt diens overlijden niet gezien als een schending van de voortzettingsverplichting. Daarmee blijft deze eis intact.
- Uitzondering via hardheidsclausule: In sommige gevallen toonde de Staatssecretaris van Financiën soepelheid door de hardheidsclausule toe te passen. Bovendien is aangekondigd dat vanaf 1 januari 2026 de bezwaarde (in dit geval de zoon) vermoedelijk aan de bezitseis moet voldoen, waardoor de regels soepeler worden.
Advies van De Zaak: Familiebedrijven zijn heel belangrijk voor de Nederlandse economie, maar successieplanning is vaak fiscaal complex. Laat jouw overdracht altijd toetsen door een fiscalist of notaris. Zeker bij tweetrapsschenkingen is de kans groot dat de BOR niet automatisch werkt. Door nu te anticiperen op de regels van 2026, kun je voorkomen dat je erfgenamen later met een forse belastingclaim worden geconfronteerd.
Ondernemingsklimaat verslechtert: dit is wat jij nú kunt doen
Het Nederlandse ondernemingsklimaat krijgt opnieuw een flinke tik. Uit de Business Climate Heatmap 2025 van PwC blijkt dat Nederland de afgelopen jaren terrein verliest. Ons land staat nog wel in de internationale top vijf, maar landen als Zwitserland, Luxemburg, Denemarken en Ierland lopen steeds verder uit.
Structurele neerwaartse trend
Tussen 2013 en 2018 ging het ondernemingsklimaat juist de goede kant op. Sindsdien is de trend echter omgeslagen: drie jaar op rij ligt de score zelfs onder het niveau van 2013. Volgens hoofdeconoom Barbara Baarsma (PwC en UvA) is er geen sprake meer van een tijdelijke dip, maar van een structurele verslechtering. Dat moet ondernemers zorgen baren.
Een cocktail van factoren
Het verslechterende ondernemingsklimaat heeft meerdere oorzaken:
- Politieke onzekerheid: wisselend beleid en negatieve sentimenten rond ondernemingen maken langetermijninvesteringen riskanter.
- Economische onduidelijkheid: bedrijven weten niet waar ze aan toe zijn bij belastingen, subsidies en handelsafspraken.
- Milieu- en begrotingsdruk: strengere milieueisen, krappe begrotingsruimte en handelsbeperkingen drukken op de groeikansen.
- Structurele tekorten: arbeid, ruimte en energie zijn schaars. Daarbovenop spelen stikstof en waterkwaliteit ondernemers parten.
Advies van De Zaak: Het is duidelijk dat ondernemers de komende jaren weinig kunnen leunen op een gunstig ondernemingsklimaat. Neem zelf het voortouw door je bedrijf toekomstbestendig te maken: denk aan verduurzaming, digitalisering en slimme samenwerkingen. Juist nu onderscheidt een actieve strategie je van de concurrentie.
Kabinet belooft minder regeldruk: 500 regels op de schop
De ministerraad heeft ingestemd met een nieuwe, stevige aanpak om de regeldruk voor ondernemers terug te dringen. Minister Karremans (Economische Zaken) kondigde aan dat er vóór de zomer van 2026 minstens 500 regels worden geschrapt of vereenvoudigd. Doel: een structurele vermindering van de regeldrukkosten met 20% voor eind 2026.
Waarom dit nodig is
De regeldruk is de afgelopen jaren met ruim € 700 miljoen toegenomen. Ondernemers verspillen hierdoor kostbare tijd en geld aan verplichtingen die vaak weinig bijdragen aan hun bedrijfsvoering. Denk aan AVG-registraties die voor kleine bedrijven buitenproportioneel zijn, dure keuringen van eenvoudige apparaten of de rapportageplicht rond werkgebonden mobiliteit (WPM). Volgens Karremans werkt dit ondernemers eerder tegen dan dat het ze vooruit helpt.
De belangrijkste maatregelen
- Aanpassen van 500 regels: met nadruk op de AVG, WPM, re-integratieregels, CBS-uitvragen en horeca-bijschrijfplicht.
- Taskforce regeldrukvermindering: ondernemers en beleidsmakers zoeken samen naar praktische oplossingen, zoals uitzonderingen voor mkb en het principe high trust, high penalty.
- Hackathon tijdens de OndernemersTop: ondernemers werken samen met de overheid aan concrete voorstellen.
- Fundamentele herziening van regelvorming: minder reflexmatig regels maken, meer vertrouwen in ondernemers en gerichte aanpak van misbruik.
Advies van De Zaak: Dit is hét moment voor ondernemers om je stem te laten horen. De komende maanden wordt bepaald welke regels worden aangepakt. Zorg dat jouw sector vertegenwoordigd is bij de taskforce of ondernemersbijeenkomsten. Want alleen als de echte knelpunten van het mkb op tafel komen, kan de regeldruk daadwerkelijk omlaag.
Belangrijke data voor ondernemers
- 16 september: Prinsjesdag
- 30 september: uiterste aangifte- en betaaldatum btw maand augustus 2025
- 30 september: deadline terugvragen btw uit andere EU-landen
- 30 september: uiterste datum tekenen en registreren intentieverklaring voor geruisloze inbreng onderneming in bv
- 30 september: uiterste datum oprichten bv met ruisende inbreng