Zakelijk gebruik van privébezit? Let op de terbeschikkingstellingsregeling

Waarom bestaat de tbs-regeling?

De tbs-regeling is ooit ingevoerd als anti-misbruikmaatregel. Het idee: voorkomen dat ondernemers privébezittingen die normaal in box 1 van de inkomstenbelasting vallen, slim overhevelen naar box 3 – waar een veel lager (forfaitair) tarief geldt. Dat is fiscaal voordeliger. In box 3 wordt gerekend met een rendementspercentage van 5,88% over je beleggingen en andere bezittingen (geen banktegoeden) en een tarief van 36%. In box 1 loopt het tarief op tot 49,5%.

Wanneer geldt de tbs-regeling?

De tbs-regeling is bedoeld om belastingontwijking of ongewenst belastingvoordeel te voorkomen, maar geldt niet voor iedere ondernemer. De maatregel is van toepassing als je als directeur-grootaandeelhouder privévermogen gebruikt voor je onderneming of verhuurt aan je eigen bv of van een verbonden persoon (zoals je partner of kind).

Bijvoorbeeld:

• verhuur van een bedrijfspand
• een lening waarvoor je rente ontvangt
• verhuur van een werkruimte in de eigen woning

Het maakt daarbij niet uit of je hiervoor huur rekent. Ook bij gratis gebruik (‘om niet’) wordt het als zakelijk voordeel gezien. Niet alleen huurinkomsten, maar ook waardestijgingen vallen onder het reguliere box 1-tarief. Dat kan in 2025 oplopen tot 49,5%.

Stel, je verhuurt een pand dat je privé bezit als directeur-grootaandeelhouder aan je bv. Als dat pand stijgt in waarde en je verkoopt het later, wordt het verschil belast in box 1. Datzelfde geldt voor andere privé-eigendommen die zakelijk worden gebruikt, zoals de verhuur van een werkkamer in je eigen woning aan de bv.

Let op! Tbs geldt bij een aanmerkelijk belang van minimaal 5%.

Hoe werkt dat in de praktijk voor een directeur-grootaandeelhouder (dga)?

Opbrengsten die je ontvangt, zoals huur, rente of boekwinst, geef je aan in box 1. Daartegenover mag je wel ook kosten en verliezen aftrekken. Denk aan:

• Onderhoud
• Afschrijvingen
• Rente en kosten van doorgeleende bankleningen
• Verzekeringen, gas/water/licht

Bovendien geldt een tbs-vrijstelling van 12% op het nettoresultaat.

Voorbeeld: je leent als directeur-grootaandeelhouder € 75.000 uit aan je bv, tegen 5% rente. Je ontvangt € 3.750 per jaar. Die rente geef je aan in box 1. Dankzij de vrijstelling hoef je over 12% daarvan geen belasting te betalen – dus € 450 blijft buiten schot. Leen je het geld zelf van de bank? Dan mag je de rente aan de bank ook weer aftrekken in box 1.

Nieuw: optieconstructies vallen ook onder box 1

Eerder werden waardestijgingen via optiecontracten vaak buiten de belasting gehouden. Bijvoorbeeld wanneer een directeur-grootaandeelhouder zichzelf een calloptie gaf op een pand van de bv. De Belastingdienst heeft dit nu dichtgetimmerd: ook dit soort voordelen vallen onder box 1.

Werkkamer in huis? Let op de fiscale gevolgen

Gebruik je een werkkamer in huis voor je onderneming? Dan kan dat deel van je woning ook onder de tbs-regeling vallen. De waardeontwikkeling van de kamer en eventuele inkomsten (zoals fictieve huur) vallen dan in box 1. Alleen als de werkkamer niet zelfstandig toegankelijk is én minder dan een derde van het totale woonoppervlak beslaat, mag je deze in box 3 onderbrengen.

Je betaalt dan jaarlijks belasting over de waarde van dat deel van je woning, maar de werkelijke huurinkomsten zijn vrijgesteld en kosten zijn niet aftrekbaar.

Let op: alleen het deel van je woning dat buiten de tbs valt, komt nog in aanmerking voor hypotheekrenteaftrek.

Verbonden personen en fiscale partners

De maatregel geldt niet alleen voor de directeur-grootaandeelhouder, maar ook voor zogeheten verbonden personen. Denk aan je (fiscale) partner, iemand met wie je een samenlevingscontract hebt, je minderjarige kinderen of die van je fiscale partner. Ook als zij privébezittingen aan jouw bv ter beschikking stellen, wordt dat in box 1 belast.

Stel je privévermogen beschikbaar aan iemand anders dan je fiscale partner of minderjarige kind, zoals je meerderjarige zoon? Dan vallen de opbrengsten daaruit in principe niet onder de tbs. In dat geval geef je de vordering op in box 3, waar meestal een lagere belastingdruk geldt. Een lening aan de onderneming van je volwassen kind is dus meestal geen tbs-inkomen, tenzij aan specifieke voorwaarden wordt voldaan.

Verhuur door minderjarige kinderen

Nieuw is dat verhuur door minderjarige kinderen aan bv’s van ouders sinds kort expliciet onder de tbs-regeling valt – met terugwerkende kracht. Vroeger viel dit soms in box 3 – nu is dat definitief gerepareerd.

Een thuiswonend kind van 27 jaar of ouder, dat geen fiscaal partner is, telt daarentegen niet meer automatisch als verbonden persoon.

Deze verduidelijking is doorgevoerd in het Belastingplan 2025 en voorkomt onbedoelde belastingontwijking.

Ongebruikelijk ter beschikking stellen

Is de terbeschikkingstelling echter ongebruikelijk in het maatschappelijk verkeer én gaat het om een bloed- of aanverwant in de rechte lijn van jou of je fiscale partner, dan geldt de tbs alsnog. Denk hierbij aan meerderjarige kinderen en hun fiscale partners, (pleeg)ouders, (achter)kleinkinderen en (over)grootouders.

Van ‘ongebruikelijk’ is bijvoorbeeld sprake als je een onzakelijk lage vergoeding vraagt of helemaal geen vergoeding rekent. In zulke gevallen moet je de opbrengsten wel in box 1 opgeven als resultaat uit overige werkzaamheden.

Tbs geldt niet voor dividend uitkeren

Dividenduitkeringen vallen niet onder de terbeschikkingstellingsregeling. Dividend is een uitkering van winst op aandelen en wordt fiscaal heel anders behandeld:

• Voor jou als directeur-grootaandeelhouder : dividend uit je eigen besloten vennootschap wordt belast in box 2.
• In 2025 geldt in box 2: 24,5% over de eerste € 67.804 aan dividend die aan de dga uitgekeerd wordt (per persoon) en 31% over het meerdere.

Buitenlandse belastingplicht? Dan geldt tbs óók

Woon je in het buitenland maar stel je vermogen beschikbaar aan een Nederlandse onderneming? Dan val je in principe ook onder de tbs-regeling. Of Nederland mag heffen, hangt af van het belastingverdrag met je woonland. Het toepasselijke belastingverdrag bepaalt welk land heffingsrecht heeft. Deze verduidelijking is nu vastgelegd in de wettekst.

In de praktijk blijft het vaak beperkt tot onroerende zaken in Nederland.

Wanneer eindigt de regeling?

De tbs stopt wanneer de terbeschikkingstelling eindigt. Denk aan:

• De lening wordt afgelost;
• Je stopt met de verhuur;
• Je verkoopt je aandelen in de bv maar blijft het pand verhuren;
• Je gaat scheiden en stelde iets beschikbaar aan de onderneming van je ex-partner;
• Je schenkt of verkoopt het vermogensbestanddeel.

In dat jaar moet je afrekenen met de Belastingdienst over boekwinst of verlies. En dat kan stevig doorwerken in je belastingaangifte.

Belastingtarieven box 1 (2025)

Voor ondernemers die belastingplichtig zijn in box 1 gelden volgens de Belastingdienst de volgende tarieven: